Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?
Kıdem tazminatı nasıl alınır 2020? Kıdem tazminatı alma şartları nelerdir? Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?İşten çıkarılınca tazminat nasıl alınır?
Kıdem tazminatı nasıl alınır 2020? Kıdem tazminatı alma şartları nelerdir? Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?İşten çıkarılınca tazminat nasıl alınır? Özel sektörde tazminat alma şartları ve Kıdem tazminatı şartları hakkında bilgileri yazımızda bulabilirsiniz.
İşçinin çeşitli nedenlerden dolayı işten ayrılmasının arkasından, çalıştığı seneler için işveren tarafından işçiye ödenen paraya kıdem tazminatı denmektedir. Bu tazminat 1475 Sayılı Kanunun 14. Maddesine bakılırsa düzenlenmiştir. Kıdem tazminatı alabilmenin ilk şartı aynı iş yerinde en az bir yıl çalışmak ve işçinin isteği haricinde işten çıkarılmasıdır.
Tazminat talep edebilmesi için İşten çıkarılan kişinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranmaması gerekmektedir. Aksi taktirde kıdem tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır. Bunun dışında askerlik benzer biçimde zorunlu görevler nedeniyle işten ayrılma tazminat alma sebebidir. Yeni evlenmiş kadının işten ayrılması, emeklilik hakkını elde etmiş bir kimsenin işten ayrılması kıdem tazminatı hakkını doğurmaktadır. Tazminatsız işten çıkarılma durumunda işten çıkarılmanın akabinde 10 yıl süresince tazminat talep hakkı bulunmaktadır.
Özel Sektörde Tazminat Alma Şartları
İşten kendi isteği ile ayrılanların kıdem tazminatı talep hakkı bazı durumlarda vardır. Bunlar:
- Erkek işçinin askerlik nedeniyle işten ayrılmasında,
- Kadın işçinin evlenmesi ile (Evliliğin ilk bir yılı içinde bu hak talep edilmektedir)
- Emeklilik yaşı gelen kimselerin emeklilik sebebiyle işten ayrılmasında,
- Çalıştığı işyerinin ağır şartlarından dolayı sağlığının bozulmasında,
- İstifa etmeye zorlanmasında,
- İşçiye ödenen ücretin belirlenen ücretin altında olmasında,
- İşçinin aldığı ücret dışında diğer sosyal yardım haklarının ödenmemesinde,
- İşçinin sigortasının işveren tarafından geç ya da eksik bildirildiği durumlarda,
- İşçiye bilgi verilmeden Sosyal Güvenlik Kurumu’na giriş çıkış yapıldığı durumlarda,
- Özel günlerde çalıştığı halde işçinin hakkı ödenmediğinde,
- İşçinin hakkı olan izinlerin işveren tarafından kullandırılmadığında
Kıdem Tazminatı Hakkında
Çalıştığı dönemde vefat eden işçinin kıdem tazminatı yasal varisleri tarafından alınabilmektedir. Yine çalışan bir işçinin sakat kalması durumunda tazminat hakkı bulunmaktadır. İşçinin yaptığı işin niteliği, görevi, çalışma süresi ve çalışma koşulları gibi değişiklikler işçi onayı ile yapılmak durumundadır. Aksi taktirde tazminat hakkı ortaya çıkmaktadır. İşçinin çalıştığı işyerinin kapanması veya işverenin iflas etmesi tazminat almasına engel oluşturmamaktadır.
Memurların kıdem tazminatı alma hakkı bulunmamaktadır. Memurlara emekli ikramiyesi verilmektedir.
Son uygulamalardan biri olan kıdem tazminatı fonu yine işçileri ilgilendiren bir konudur. Bu uygulamada işçilere seçenek sunulmaktadır. Bunlar eski sisteme uygun olarak mevcut haklarını işverenden almak ya da işverenle anlaşarak biriken haklarını adlarına açılacak kıdem tazminatı fonuna aktarmak şeklindedir. Yeni işe giren bir kişinin tazminat hakları kıdem tazminatı fonunda saklı olacaktır. İlk defa işe girenler için kıdem tazminatı fonu zorunlu olmaktadır. Kıdem tazminatı fon sistemine göre yeni işe giren bir işçinin bu fondan para çekebilmesi için 15 yıl sigortalı olarak çalışması ve alt sınır olan 3600 gün prim ödemesi gerekmektedir.
Kıdem tazminatımdan kesinti yapılır mı?
- Sadece damga vergisi kesilir, başka kesinti yapılmaz.
- Çıplak ücret
- Yemek yardımı
- Kasa tazminatı
- Gıda yardımı
- Yakacak yardımı
- Eğitim yardımı
- Konut yardımı
- Giyecek yardımı
- Erzak yardımı
- Sosyal yardım niteliğindeki ayakkabı ya da bedeli
- Unvan tazminatı
- Aile yardımı
- Çocuk yardımı
- Temettü
- Havlu ve sabun yardımı ( işyerinde kullanılacaksa tazminat hesabında dikkate alınmaz)
- Taşıt yardımı
- Yıpranma tazminatı
- Kalifiye Nitelik zammı
- Sağlık yardımı
- Mali sorumluluk tazminatı
- Devamlı ödenen primler
Kıdem tazminatı hesaplanırken ücrete hangi ödemeler dahil edilmez?
- Yıllık izin ücreti
- Evlenme yardımı
- Hafta tatil ücreti
- Bayram harçlığı
- Hastalık yardımı
- Genel tatil ücreti
- Doğum yardımı
- Ölüm yardımı
- İzin harçlığı
- Jestiyon ödemeleri
- Teşvik ikramiyesi ve primleri, jübile ikramiyesi
- Seyahat primleri
- Devamlılık göstermeyen primler
- Fazla çalışma ücreti
- İş arama yardımı
- Harcırah
- Bir defalık verilen ikramiyeler
- İş elbisesi ve koruyucu malzeme bedelleri
10.000 TL. net ücret alıyorum, kıdem tazminatıma esas ücretim ne kadardır?
Kıdem tazminatınız hesaplanırken, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemeyeceği belirtildiğinden, dönem kıdem tazminatı tavanı miktarı dikkate alınacaktır.
10 ay önce evlendim işten ayılmak zorundayım, ayrılırsam kıdem tazminatı alabilir miyim?
Alabilirsiniz. 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’ncü maddesinde kadın işçi evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi arzusu ile sona erdirmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanacağı belirtilmektedir.
